شالوده های شهری و مناسبات قدرت از فروپاشی افشاریه تا مرگ کریم خان زند

نویسندگان

عبدالله متولی

چکیده

شکل گیری و رشد مناطق شهری یکی از نمادهای اصلی شکوفایی اقتصادی محسوب می شود. در آستانة ورود به قرن نوزدهم میلادی که سیر تحولات جهانی سرعت فزاینده ای یافته بود و نقش شهرها با عناصر فعال اقتصادی در این زمینه بیش از سایر گروه های اجتماعی به چشم می خورد، جامعة ایران در دل یک مرحله از بحران های داخلی فرو رفت که نه تنها به توقف کامل فرایند نقش-سازی شهرها در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی انجامید بلکه نشان داد هنوز عناصر پر تحرک ایلیاتی، کنشگران اصلی صحنه های سیاسی هستند و مراکز شهری به نوعی بایستی هم چنان تابعیت پذیری خود را از ساختار ایلیاتی حفظ کنند. به همین دلیل جایگاه شهرها، به تأمین کنندة نیازهای اقتصادی عناصر مدعی قدرت تقلیل یافت. نوشتار حاضر ضمن بررسی تأثیر چالش های نظامی بر مراکز شهری، نگرش های کریم خان زند به مقولة شهر را نیز مورد توجه قرار داده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شالوده‌های شهری و مناسبات قدرت از فروپاشی افشاریه تا مرگ کریم‌خان زند

شکل‌گیری و رشد مناطق شهری یکی از نمادهای اصلی شکوفایی اقتصادی محسوب می‌شود. در آستانة ورود به قرن نوزدهم میلادی که سیر تحولات جهانی سرعت فزاینده‌ای یافته بود و نقش شهرها با عناصر فعال اقتصادی در این زمینه بیش از سایر گروه‌های اجتماعی به چشم می‌خورد، جامعة ایران در دل یک مرحله از بحران‌های داخلی فرو رفت که نه‌تنها به توقف کامل فرایند نقش-سازی شهرها در عرصه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی انجامید بلکه ...

متن کامل

کریم خان زند و تقی خان یزدی

پس از کشته شدن نادرشاه به سال 1160 قص 1747م، کریم خان زند برای تثبیت اقتدار خود در ایران باختری و مرکز آن اصفهان، درگیر نبردهای سخت 15 ساله با قدرتمندانی چون آزادخان افغان و محمدحسن خان ‌قاجار شد. همزمان، دو ایالت مرزی آن قلمرو، یعنی یزد و کرمان، سلطه‌ی خان زند را برنتافتند: کرمان سرکشی آغاز کرد و در یزد خان بافقی مشهور به تقی خان یزدی خود را مستقل خواند. نافرمانی دو ایالت، به ویژه یزد، اصفهان،...

متن کامل

سیاست مذهبی کریم خان زند

دوره حکومت کریم خان زند، آرامش و استقرار کوتاهی در ایام فترت پس از دولت صفویه محسوب می شود. وی گرایشات شیعی خود را به طور واضح نشان داد اما تلاشی هم در راستای احیای سازمان دینی دوره صفویه نکرد. در این دوره تا حدود زیادی اوضاع علمای شیعه بهبود یافت، شعائر و اماکن مذهبی مورد توجه و احترام زیادی قرار گرفتند. علمای شیعه با این که از موقعیت برتری نسبت به دوره افشاریه برخوردار شدند، باز هم فاقد قدرت ...

متن کامل

وضعیت سیاسی تشیع از اضمحلال صفویه تا کریم خان زند

مذهب تشیع که از ابتدای ورود اسلام به ایران در اشکال و فرق مختلف در این سرزمین رواج یافت تا زمان صفویه و رسمی شدن مذهب تشیع دوازده امامی، رسمیت پیدا نکرد. با ظهور صفویه، زمینه برای انتخاب تشیع به عنوان مذهبی رسمی و مورد حمایت حکومت فراهم شد و به دنبال آن، علمای شیعه از جایگاهی بسیار مؤثر و نفوذ سیاسی ـ اجتماعی برخوردار شدند. پس از زوال صفویه به دست افاغنه که پیرو مذهب اهل سنت و جماعت بودند، جایگ...

متن کامل

یک سند از دوران کریم خان زند

in this record that remained from karim khan-e-zand era, mirza mohammad-ali sadr, one of the greatest cleric authorities, recommended to deliver some goods and money annually to mirza abd-ol-ghaffar qazvini for his services. he was one of the qazvin governmental agents. these things gave him for preserving the sacred shrines of qazvin.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای علوم تاریخی

ناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2288ـ1026

دوره 4

شماره 2 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023